GiRi$$

Insans$$z Hava Ara$$lar$($IHA$,$ Unmanned Aerial Vehicle$-$UAV$),$ uzaktan kontrol

edilebilen bir t$$r u$$ak teknolojisi olup ilk $$kt$$nda g$$zlem ve savunma gibi ama$$larla

kullan$$lm$$t$$r$.$ Insans$$z hava ara$$lar$$ y$$ksek manevra kabiliyetleri, oldu$$u yerden dikine

kalk$/$ini$$ yapabilmeleri, a$$k ve kapal alanda kullan$$labilmeleri sayesinde son y$$llarda

askeri, sivil ve ticari bir$$ok alanda yayg$$nla$$an uygulama alan$$na sahip pop$$ler bir

teknoloji alan$$d$$r$.$

Yak$$n ge$$mi$$te mikro i$$lemci d$$nyas$$nda ya$$anan geli$$meler$,$ y$$ksek i$$lem g$$c$$n$$

d$$k enerji t$$ketimi ile birle$$tirerekta$$nhabil$$ cihazlarda kullan$$labilir hale getirmi$$tir$.$

Kendi kendine gidebilen otombiller model kara ara$$lar$,$ model deniz ara$$lar$$ ve

insans$$z hava ara$$lar$$ bu ktic$$uk ve g$$l$$ elektronik kartlar$$n ba$$l$$ca kullan$$m

alanlar$$d$$r$.$zellikle insans$$z hargara$$lar$$ gibi genellikle batarya ile $$al$$an$,$ a$$rl$$k ve

enerji t$$ketiminin on planda oldu$$u cihazlarda kullan$$labilecek SBC$($Single Board

Computer$)$ ekipmaplar ara$$lar$$n kalk$,$ ini$,$ rota izleme, kontrol ve g$$rev s$$re$$lerini

insan kontrol$$ne gerek kalmadan otonom olarak yapabilmelerine olanak sa$$lam$$t$$r$.$

Y$$ksek i$$lem g$$c$$ sayesinde makine $$renmesi y$$ntemlerinden birisi olan yapay sinir

a$$lar$$ ANN $($Artificial Neural Network$)$ ve $$ok katmanl mimari model DNN $($Deep

Neural Network$)$ hava ve kara ara$$lar$$nda kullan$$labilmektedir$.$

$1\mathrm{.}1.$nsans$$z Hava Ara$$lar$$n$$n Kullan$$m Alanlar$$

G$$n$$m$$zde savunma sanayi firmalar$$nca $$retilmi$$ tha ve silahl insans$$z hava ara$$lar$$

$($SiHA$)$ askeri ve istihbar ama$$larla aktif olarak kullan$$maktad$$r$.$ Askeri alandaki

ba$$ar$$l$$ uygulamalarla IHA'lar$$n $$lke savunmam$$za $$nemli derecede ba$$ar$$l$$ etkileri

oldu$$u g$$zlemlenmektedir$.$lkemiz i$$in bir teknolojik s$$rama noktas olabilecek IHA