Ykselite: Maya Ajanlarn Aratrmak

Kabartma maddeleri, siz malzemeleri kartrrken ve/veya hamuru frnda strken hamura gaz kabarcklar sokarak rnn genel younluunu azaltmak iin frnlanm rnlere eklenir. En yaygn kabartma maddeleri - maya, kabartma tozu ve kabartma tozu - piirme ileminin bir paras olarak dahil edildiinde bir kimyasal reaksiyon veya bir dizi kimyasal reaksiyon yoluyla karbondioksit gaz retir.

Blm 1- Evlerde Kullanlan Karbonat Maddelerine Niteliksel Bir Bak

MAYA

Maya, biyolojik mayalama maddesinin bir rneidir. Mayalar, bir grup tek hcreli mantara ait mikroskobik organizmalardr. Maya hcreleri, enerji iin ekeri (glikoz) metabolize eder ve bu ilem yoluyla karbondioksit retir. Bu dnm karmaktr ve mayada bulunan enzimler tarafndan katalize edilen ok sayda kimyasal reaksiyon gerektirir. Genel dnm aadaki denklemle zetlenebilir:

C ₆ H ₁₂ O ₆ - 2C ₂ H ₅ OH + 2 CO ₂

glikoz etanol

Kk bir bardakta 60 mL lk su ile maya paketini kartrn. 4 gr eker ekleyin. Karmdaki deiiklikleri on dakikalk bir sre boyunca gzlemleyin.

gzlemler

Sonraki iki mayalama maddesi, kabartma tozu ve kabartma tozu, mayadan daha hzl karbondioksit reten kimyasal mayalama maddeleridir. Karbondioksit gaz retmek iin asit/baz kimyasna gvenirler. Bu maddeleri ieren tarifler, piirmeden nce hamurun kabarmasn beklemek zorunda deildir.

KARBONAT

Kabartma tozu veya sodyum bikarbonat (NaHCO ₃ ), karbon dioksit gaz retmek iin bir asit gerektiren bir alkalin (baz zellikleri) kabartma maddesidir. Tariflerin ou, ayran, esmer eker, kakao, limon suyu, tartar kremi veya sirke gibi ierik listesindeki asitleri ierir. Aadaki reaksiyon, kabartma tozu ve tartar kremi arasndaki genel kimyasal reaksiyonu gstermektedir.

NaHCO ₃ + KHC ₄ H ₄ O ₆ KNaC ₄ H ₄ O ₆ + H ₂ O + CO ₂

kabartma tozu krem tartar

Kk bir behere 5,0 g kabartma tozu ve 2,5 g krem tartar ekleyin. Yaklak 25 mL su ekleyin ve kartrn.

gzlemler

KABARTMA TOZU

Kabartma tozu tam bir mayalama sistemidir, yani kabartma tozu ve bir asit ierir. Baz ve asit bileenleri, msr niastas gibi bir dolgu maddesi ile ayrlr ve toz suya eklendiinde ve asit ve bazn etkileime girmesine izin verildiinde reaksiyona girer.

NaAl( _S04 ) ₂ + 3 _NaHC03 Al(OH) ₃ + _{2 Na2S04} + 3 _CO2

Bugn mevcut olan neredeyse tm kabartma tozu, ift etkili bir kabartma tozudur. Bu, hazrlama srecinde farkl noktalarda reaksiyona giren iki farkl asit tr ierdii anlamna gelir. lk asit, tarifteki sv ile kartrldnda karbondioksit retecektir. kinci tip, meyilli frnda stldnda gaz kabarcklar retecektir. Asitlerin sudaki znrl, hangi asidin balangta reaksiyona gireceini ve hangisinin znmesi ve kabartma tozu ile reaksiyona girmesi iin s gerektiini belirler.

Kk bir behere 5,0 g kabartma tozu ekleyin. Yaklak 25 mL su ekleyin ve kartrn.

gzlemler

Blm 2- Karbonhidratlara Kantitatif Bir Bak

PROSEDR

1. Aadaki alt miktarda karbonat (sodyum bikarbonat, NaHCO ₃ ) tartn:

0,18 gram, 0,35 gram, 0,52 gram, 0,70 gram, 1,00 gram ve 1,70 gram.

Kesin miktarlar kaydedin:

_________g rengi _____________

_________g rengi _____________

_________g rengi _____________

_________g rengi _____________

_________g rengi _____________

_________g renk _____________

2. Alt farkl kabartma tozu miktarn temsil etmek iin alt farkl renkli balon kullann. Yukarya kaydedin.

3. Her balona belirlenen miktarda kabartma tozu ekleyin. Karbonatn dibe indiinden emin olun.
4. 10 mL dereceli silindir kullanarak, 10,0 mL sirkeyi (%5 asetik asit, _{HC2H302 )} ln ve toplam 6 test tp olacak ekilde byk _bir test tpne (6 in) aktarn.

5. Doldurulmu balonlar test tplerinin azna takn. Balon ve test tpnn ieriinin birbirine karmadndan emin olun.
6. Balonlar test tplerine gvenli bir ekilde takldktan sonra, her grup yesinin test tplerinden birinin zerindeki balonu kaldrmas gerekir, bylece balonun ierii test tpnn ieriiyle karr. Balonlarn test tpne skca tutunduundan emin olun. Alt test tpnn tm ayn anda reaksiyona sokulmaldr.

GZLEMLER Test tplerini retilen karbondioksit gaz (CO ₂ ) miktarndan en azna doru sralayn.

SORULAR/HESAPLAMALAR

1. Bu laboratuvar srasnda gerekleen reaksiyon iin dengeli molekler denklemi dnn (bkz. Blm 1- BAKIM SODA; bu durumda asit asetik asittir, HC ₂ H ₃ O ₂ ). Balonlar iiren gazn kimlii nedir?

2. Yukarda yazlan reaksiyon iin sodyum bikarbonatn asetik aside mol mol oran nedir?

3. Her reaksiyonda kullanlan kabartma tozu (NaHCO ₃ ) mol saysn bulun: (NaHCO ₃ = 84,0 g/mol)

g NaHC03	Balon Rengi	Benler NaHCO 3
1.
2.
3.
4.
5.
6.

4. Her test tpndeki asetik asit ve sodyum bikarbonatn mol-mol orann belirleyin. (10.0 mL sirkede 0.008 mol asetik asit vardr).

Reaksiyon	Kstebek - Mol Oran Mol Asit: Mol Baz
1	(0,008:0,002) 4:1
2
3
4
5
6

5. 4 numaradaki mol oranlarnza bakarak oluan rn miktarn snrlayan reaktan belirleyin. Baka bir deyile, her test tp iin snrlayc reaktan ve fazla olan reaktan belirleyin.

Reaksiyon	Snrlayc Reaktan	Ar
1
2
3
4
5
6

Reaktanlar hangi test tpnde doru stokiyometrik orandayd?