Hile geni bileenlerini aklar.

Tannm bir kriminolog olan Donald R. Cressey, ounlukla Dolandrclk geni kavramn bulmas ile tannr. Albrecht, 1950'lerde doktora tezini aratrrken, Cressey'in insanlarn neden dolandrclk yaptklarna dair bir hipotez gelitirdiine dikkat ekiyor. Gvenilen kiilerin, kendilerinin paylalamaz bir mali sorunlar olduunu dndklerinde, bu sorunun mali gven konumunu ihlal ederek gizlice zlebileceini bildiklerinde ve bu konuda balantlarna bavurabildiklerinde gveni ihlal eden kiiler haline geldiklerini bulmutur. emanet edilen fonlarn veya mlkn kullanclar olarak kendilerine ilikin kavramlarn ayarlamalarna olanak tanyan durum szelletirmeleri. ⁶ (Harici bir siteye balantlar.)

Baka bir kriminolog olan Edwin Sutherland, sulu davranlarda bulunan kiilerin, sosyal yanls tanmlarndan daha ar basan, yasa ihlali lehine yeterince duygu ve rasyonalizasyon biriktirdiklerini savundu. Su davran renilir ve su davran iin alglanan dller, yasal davran veya alglanan frsat iin verilen dlleri atnda ortaya kar. Dolaysyla Sutherland, Dolandrclk geni'ni dorudan tantmamakla birlikte, rasyonalizasyon ve frsat kavramlarn tantt. Sutherland'n tezinin, su davrannn zararlar ve yararlarnn faydac bir analizine nasl dayandn dnmek ilgintir. ⁷ (Harici bir siteye balantlar.)

Denetimdeki Hile geni, AU-C Blm 240'ta ele alnmaktadr. Hileli finansal raporlamay kapsayan aldatma, Ek 5.2'de (Harici bir siteye balantlar) gsterilmektedir. ⁸ (Harici bir siteye balantlar.)

Dolandrclk meydana geldiinde genellikle koul mevcuttur. Birincisi, ynetimin veya dier alanlarn bir tevie sahip olmas veya bask altnda olmas, suiistimale ynelik motivasyonu salar. kinci olarak, bir dolandrcln ilenmesine frsat salayan koullar mevcuttur. rnekler, i kontrollerin yokluu veya etkisizliini ve ynetimin i kontrolleri geersiz klmasn ierir. ncs, ilgili kiiler hileli bir eylemde bulunmay mantkl hale getirebilirler.

Denetim standardnda belirtildii gibi , baz kiiler bilerek ve isteyerek drst olmayan bir davranta bulunmalarna izin veren bir tutuma, karaktere veya bir dizi etik deerlere sahiptir. ounlukla, bu kuraldan ziyade istisnadr. Ancak drst kiiler bile zerlerinde yeterli bask olan bir ortamda dolandrclk yapabilirler. Tevik veya bask ne kadar byk olursa, bir bireyin hile ilemenin kabul edilebilirliini rasyonelletirmesi o kadar olasdr. ⁹ (Harici bir siteye balantlar.)

rencilerin, Hile geni'nin unsurlar ile bilisel geliim hakknda daha nceki tartmalarmz arasndaki balanty anlamalar nemlidir. Kiinin deerleri ve eylemleri arasndaki kopukluk, belki de alglanan bir kazan nedeniyle veya bizi bunun tek seferlik bir talep veya standart bir uygulama olduuna ikna etmeye alan bakalar tarafndan dayatlan basklarn bir sonucu olarak, etik d davranma motivasyonlarna ve teviklerine atfedilebilir. veya kiinin amirine veya kurulua sadk olmas. Bunlar ayn zamanda dolandrcln faili tarafndan balatlan etik olmayan eylemler iin rasyonalizasyon haline gelir.

Dolandrclk Yapmaya Ynelik Tevikler/Basklar

Dolandrclk yapma teviki tipik olarak kendi kendine hizmet eden bir teviktir. Egoizm, failin dolandrcl yaparak daha yksek bir ikramiye veya terfi gibi bir miktar fayda alglamas anlamnda dolandrcl ynlendirir. Dolandrcla, dahili bte basklar veya finansal analistlerin karlanmayan kazan beklentileri neden olabilir. rnein, bir st ynetim yesinin derin bir kiisel borcu varsa veya kumar ya da uyuturucu sorunu varsa, kiisel basklar da dolandrcla yol aabilir. Tyco'nun eski CEO'su Dennis Kozlowski ile yapt "60 Dakika" rportajnda Kozlowski, irketten almaktaki motivasyonunun "evrenin efendilerine" ayak uydurmak olduunu syledi. Bu, yz milyonlarca deme paketi olan byk ve baarl irketlerin dier CEO'larna ayak uydurmak anlamna geliyordu. Kozlowski, patrona sadk kalacaklarn dnd iin temenlerine kar cmert davrand. 2005 ylnda bir jri, Kozlowski ve eski CFO Marc Swartz'n yetkisiz tazminat olarak Tyco'dan yaklak 137 milyon dolar aldn ve iirilmi hisse satndan 410 milyon dolar kazandn tespit etti.

Dolandrclk Yapma Frsat

Hile geninin ikinci taraf, hile yapma basks veya teviki ile eylemi gerekletirme frsat arasnda balant kurar. Nakit ve envanter gibi varlklara eriimi olan alanlar, varlklarn korunmasna yardmc olan etkili bir i kontrol sistemi araclyla yakndan izlenmelidir. rnein, irket, havale tavsiyelerini ieren postann almas ve hizmetlerin denmesi iin ekler dahil olmak zere nakit ileme sorumluluklarn ayrmaldr; makbuzlarn nakit olarak kaydedilmesi ve alacaklarn mahsup edilmesi; parann bankaya yatrlmas; ve defterlerdeki nakit bakiyesinin banka ekstresi bakiyesiyle mutabakat. Aktr ki, Tyco'da olduu gibi, sahtekarlk CEO ve CFO tarafndan yapldnda, eriim salanr. O zaman mesele, kontrolleri atlatmak veya onlar geersiz klmak ya da Kozlowski'nin durumunda, neler olup bittiini gizlemek iin organizasyondaki dier kiilerin yardmn almaktr.

Dolandrclk iin Rasyonelletirme

Dolandrclk failleri genellikle davranlarnn kabul edilebilir olduunu aklamaya alr. irket yneticileri iin dolandrclk yapmak iin gerekelendirmeler, "Hissedarlarmz korumamz ve hisse senedi fiyatlarn yksek tutmamz gerekiyor", "Btn irketler agresif muhasebe uygulamalar kullanyor", "Bu irketin iyilii iin" veya "irketin iyilii iin" gibi dnceleri ierebilir. sorun geicidir ve gelecekteki olumlu sonularla dengelenecektir. Tyco davasnda Kozlowski, 60 Dakika rportajnda selefinin yaptndan farkl bir ey yapmadn belirtti. Etik davrann alak yolunu tuttu ve esas olarak herkesin (en azndan Tyco'da) onun yaptn, irket kaynaklarn kiisel amalar iin ktye kullanarak yaptn iddia ederek eylemlerini rasyonelletirdi. Gerek u ki, bu tr davranlara gz yuman kltr oluturmutur.

Dier rasyonalizasyonlar arasnda "Patronum bana yeterince deme yapmyor" veya "Parann gittiini kimse fark etmeden geri deyeceim" olabilir. Bu durumlarda dolandrcln altnda yatan motivasyon, irketten memnuniyetsizlik ve/veya kiisel mali ihtiya olabilir. AU-C Blm 240 (AU-C 240), hileli finansal raporlamann meydana gelme olaslna katkda bulunabilecek risk faktrlerinin kapsaml bir listesini salar. Bunlar Ek 5.3'te sunulmaktadr (Harici bir siteye balantlar).

1. Tartma amacyla: dolandrclk geni, dolandrcl belirlemenize ve nlemenize nasl yardmc olabilir?

2. Raporlamak iin kullanlan 10-Q ve 10-K nedir?