Talimatlar: Aadaki vaka almasyla ilgili olarak aadaki ksa ve uzun sorular cevaplayn. "BP gibi bir irketin, nihayetinde faaliyet gstermemiz iin olumlu bir ortam yaratacak sosyal konulara yatrm yaparak ksa vadeli karll azaltabilecek ekilde uzun vadeli hareket etmesi gereken zamanlar vardr." 1 - Graham Baxter, Bakan Yardmcs, Kurumsal Sorumluluk, BP, 2004. "tibarmz ve dolaysyla bir iletme olarak geleceimiz, her birimizin, her yerde, her gn BP'nin ilerinin yrtlmesi iin kiisel sorumluluk almamza baldr." 2 - Lord Browne, cra Kurulu Bakan, BP, 2004. 1990'larn banda, ngiltere merkezli petrol ve kimya irketi British Petroleum (BP) bir kriz durumuyla kar karya kald. irket byk bir bor biriktirmiti ve hisse fiyat sert bir d grd. BP, evreyi kirletmeyi brakmas iin d kurulularn basksyla da kar karya kald. 1995 ylnda irketin CEO'su olan Lord Browne (Browne), irketin sektrde ayakta kalabilmesi iin politikalarn deitirmesi ve kendisini yeniden markalatrmas gerektiini fark etti. 1998'de BP, Amoco Oil Corporation (Amoco) ile bir birleme anlamas imzalad. Birlemeden nce bile Amoco, evre dostu olacak politikalar oluturmutu. BP, Amoco'nun evre dostu politikalarndan ilham ald ve birlemeden sonra, 1999'da, her iki irketin izledii en iyi uygulamalara dayanan yeni bir dizi i politikas benimsedi. BP, petrol endstrisinde Salk, Gvenlik ve evre (HSE) performansnn gerekliliini vurgulayan ilk irket oldu. 11 Mart 2002'de Stanford niversitesi'nde iklim deiiklii zerine bir konuma yaparken Browne, iklim deiikliiyle yzlemek iin nleyici tedbirler alnmas gerektiini syledi. Ayrca BP'nin enerji iini yeniden kefedeceini ve "Petroln tesine" geeceini syledi. BP, HSE performansnn faaliyet gsterdii lkelerdeki baars iin hayati neme sahip olacana inanyordu. irket ayrca harflere herhangi bir anlam yklemeden adn da 'bp' olarak deitirdi. "Petroln tesinde" yeni bir slogan ieriyordu. Bu deiiklikler, irketin evreye olan ilgisini ve yenilenebilir enerji kaynaklarna giriini yanstyordu. BP'nin kkeni, bir ngiliz olan William Knox D'Arcy'nin (D'Arcy) Orta Dou'da petrol aramak iin ran ah'ndan imtiyaz ald 1901 ylna dayanr. D'Arcy, keiflerinde byk maliyetlere katland, ancak herhangi bir petrol yata bulamad. Daha sonra 1905'te daha fazla finansmana ihtiyac vard ve bu, Burmah Petrol irketi tarafndan karland. 1909'da Gney Bat ran'da petrol yataklar kefedildi. Bu, Anglo-Persian Oil Company'nin (APOC) kuruluunu iaret ediyordu. D'Arcy ynetmen olarak atand ve Lord Strathcona (Strathcona) APOC'un bakan oldu. Burmah Oil Company, irketin adi hisselerinin %97'sine sahipti ve geri kalan %3, Lord Strathcona'ya aitti. 1914'te ngiliz hkmeti APOC'nin ounluk hissesini satn ald. 1917'de APOC, ngiliz hkmetinin kontrol altndaki ve ticari ad olarak 'British Petroleum'u kullanan Almanya merkezli Europaische Union'n bir blmn satn ald. Bu anlama ile APOC, 'British Petroleum'u ticari unvan olarak bnyesine katt. 1932'de ran ah, ran hkmetinin irkette tuttuu kar pay konusundaki anlamazlk nedeniyle imtiyaz feshetti. Bununla birlikte, 1933'te, imtiyaz snrl bir alana iade edildi ve ran hkmetinin kardan daha fazla pay almasna izin verildi. 1936'da ran, ran olarak yeniden adlandrld ve bununla birlikte APOC, Anglo-Iranian Oil Company (AIOC) oldu. 1947'de irket, Distillers Company ile yaplan bir anlama ile petrokimya sektrne yneldi. 1900'lerin ortalarnda AIOC, Kanada, Gney Amerika, Afrika, Avrupa ve Endonezya/Papua Yeni Gine'de keiflere balad. Ayrca Avrupa ve Avustralya'da rafineriler ina etti. 1951'de petrol endstrisinin milliletirilmesiyle ran hkmeti irketin varlklarn milliletirmeye alt. ngiliz hkmeti milliletirme taraftar deildi ve bu nedenle lkeyi terk etmeye karar verdi. Sonu olarak AIOC, Kuveyt, Libya ve Irak gibi dier Orta Dou lkelerine alma karar ald. Hkmetleraras klim Deiiklii Paneli'nin (IPCC) 1989'da verdii raporun ardndan BP, ABD merkezli bir grup irketin oluturduu Kresel klim Koalisyonu'ndan (GCC) 1996 ylnda ayrld. Panel, iklim deiikliinin neden olduu bilimsel raporlar deerlendirdi. sera gaz (GHG) emisyonlarnn zararl insan faaliyetleri nedeniyle arttn belirtmi ve bu tr emisyonlarn azaltlmasn nermitir. GCC, sera gaz emisyonlarn azaltmak iin herhangi bir nlem alnmasndan yana deildi. BP, GCC'den ayrlan ilk irket oldu. Ayrca, sanayilemi lkeler tarafndan sera gaz emisyonlarn azaltmak iin imzalanan bir anlama olan Kyoto Protokoln de destekledi. 1998 ylnda irket, havaya salnan hidrokarbon emisyonlarn 1997 seviyelerine gre %15 orannda azaltmtr. Su dearjlar %6 azaltld ve karbondioksit emisyonlar deimedi. Ancak, 1997 seviyelerine gre %20 artan petrol szntlarn kontrol etmekte baarsz oldu. BP, faaliyet gsterdii blgelerde istihdam olanaklar yaratarak ve insanlara eitim vererek blgesel kalknma programlarn desteklemitir. Birok yerde, yerel i evrelerini tedarikileri olmaya tevik etti. irket, 2004 ylna kadar yerel irketlere ait 3.000 kiiye 130 eitim kursu, seminer ve altay salayan Azerbaycan'da bir Giriim Merkezi at. Bu kurslar salk, gvenlik ve muhasebe gibi birok konuyu ieriyordu. BP, 1987'de Columbia'da petrol arama ve retimine balad. Cusiana ve Cupiagua'da petrol sahalar vard. 1994 ve 1996 yllar arasnda BP, bu lkedeki faaliyetleri nedeniyle Kolombiya hkmeti ve nsan Haklar zleme rgt'nn protestolaryla kar karya kald. evreyi kirletme sulamalaryla kar karya kald ve 1994 ylnda evreyi yok ettii iin Kolombiya hkmetine 276.000 dolar para cezas demek zorunda kald. BP, insan haklar aktivistlerinin protestolaryla da yzlemek zorunda kald. BP'nin stlendii evresel giriimlerin bir sonucu olarak, irket, programn dokuz yl ilerisinde, 2001 ylna kadar 1998'de belirlenen emisyon hedefini tutturmay baard. 2010 ylnda hedeflenen 80,5 milyon ton sera gaz emisyonunun 1990 ylndaki seviyesinde %10 azalma salanmtr. BP'nin gne ve rzgar enerjisi projelerine yapt yatrmlar birok haneye elektrik retmesi asndan verimli olmutur. irket, gne enerjisi teknolojisinin yardmyla Sahra l'ndeki cra bir kye elektrik getirdi. 2004 ylna gelindiinde, BP'nin tm byk operasyonlarna bamsz olarak evre ynetimi konusunda uluslararas standart ISO 14001 sertifikas verildi. irket, havaya, suya ve topraa salnan emisyonlar azaltarak performansn srekli iyiletirmeyi hedeflemitir. Operasyonel verimlilikteki iyiletirmeler ve verimsiz sahalarn elden karlmas sayesinde irket, sera gaz emisyonlarn 2003'te 83,4 milyon tondan 2004'te 81,7 milyon tona drmeyi baard. BP, gne enerjisi ile Kaliforniya ve Peru. Brezilya'da 1852 okulun elektriklendirilmesine yardmc oldu. irket ayrca, gne enerjisi retiminde kullanlan fotovoltaik gne modllerinin ortalama fiyatn 1998'de 3,79 dolardan 2004'te 3,15 dolara drd. Ayrca irket, Hollandallara rzgar enerjisinden ekilen elektrik de salad. Ksa Sorular-200 kelimeden az:

S1. Ekonomik Entegrasyon Nedir? Bunun bir irket olarak BP'yi nasl etkileyebileceini aklayn. (5 Puan)

S2. rgtsel hedefler uluslararas pazarlama ile uyumlu olmaldr ifadesi ile ne anlatlmak istenmektedir? BP balamnda aklaynz. (5 Puan)

S3. hracat ve thalat arasndaki ilikiyi aklar. (5 Puan) Uzun Sorular:

S4. Pazar semenin Daraltlabilir ve Geniletici yntemi ile kastedilen nedir? BP iin en ok hangi kavramn geerli olduunu dnyorsunuz? (10 Puan)

S5. Devletin uluslararas irketleri dzenlemedeki roln aklar msnz? Rolleri uygun olduu durumlarda olayla ilikilendirin. (10 Puan)