Zara rnek olay incelemesinde, tedarik zinciri retim (operasyonlar) sreleri nasl bu kadar iyi yrtlyor?

Zara Vaka almas

Zara genel merkezindeki kadn giyim blmndeki rn pazar uzmanlarndan biri olan Isabelle Borges, bir eylerin peinde olduklarn hissetti. Yeni haki etek, La Corua maazasnda raflarda sadece birka saat kaldktan sonra tkenmiti ve maaza mdr ona kolayca daha fazlasn satabileceini sylemiti. 2800 etekten oluan kk bir parti, nceki gece Zara'nn dnya apndaki maaza ana sular test etmeye yetecek kadar gnderilmiti. Bayan Borges, Sevilla'daki birka maazay arad ve oradaki satlarn da ok canl olduunu kefetti. Bu piyasa sinyalleri yeterli deilse, etek giyen bir meslektan da grmt. "Bu her zaman iyiye iarettir. Buradaki alanlar sert eletirmenler dedi. Dier maazalardan ayn olumlu mteri tepkisini yanstan daha fazla rapor geldike, Isabelle Borges etein ok beenileceini biliyordu ve etei birka gn iinde Zara maazalarna tedarik eden bir sreci hzla harekete geirdi. ktalar. Pek ok firma, pazarlarn ve mterilerin deien taleplerine yant verdiini iddia etse de, ok az tedarik zincirlerinde byle bir iddiay yerine getirmek iin gerekli eviklie sahip. Zara ne kyor. Londra'daki Oxford Street, Paris'teki ChampsElysees ve New York'taki Lexington Avenue gibi eitli 'lks' lokasyonlardaki maazalarna en son moda rnleri hzla tasarlayabilir, retebilir ve sevk edebilir. Mays 2001'de, yatrmclarn bu yetenee olan gveni, Zara'nn ana irketi Inditex'in %25'inin 2,3 milyar Euro'luk lk Halka Arznn (IPO) temelini oluturdu. lk iine 5000 peseta ile balayan kurucu, halka arzdan sonra sermayenin %61,2'sini elinde tutarak onu spanya'nn en zengin adam yapt. Temmuz 2001'de hisse senedi, halka arz fiyatnn %25'inden fazla bir oranda ilem gryordu ve irkete 12 milyar Euro'nun zerinde bir deer biiyordu - Benetton, The Limited veya Next'ten daha fazla. Avrupa anakarasnn en bat noktalarndan biri olan La Corua'da faaliyet gsteren nispeten kk bir spanyol irketi tm bunlar nasl baard? Inditex Hikayesi 1963 ylnda Amancio Ortega Gaona, La Corua'da giysi toptanclar iin kadn pijamalar ve i amar rnleri retmek zere Confecciones GOA'y kurdu. Ancak 1975'te, bir Alman mteri olduka byk bir siparii iptal ettikten sonra, firma La Corua'da ilk Zara perakende maazasn at. Balangtaki ama, basite iptal edilen sipariler iin bir sat noktasna sahip olmakt, ancak deneyim, firmaya imalat ve perakendecilik arasndaki bir "evliliin" nemini retti - o zamandan beri irketin geliimine rehberlik eden bir ders. Kdemli bir pazarlama yneticisinin 2001'de yineledii gibi, "fabrikaya be parmamzn ve mteriye be parmamzn dokunmas bizim iin ok nemlidir." 1979'da 6 maazayla balayan irket, 1980'lerde spanya'nn tm byk ehirlerinde perakende operasyonlar kurdu. 1988'de ilk denizar Zara maazas Porto, Portekiz'de ald, bunu ksa bir sre sonra 1989'da New York City ve 1990'da Paris izledi. Amerika ve Asya (zellikle bu 29 lkeden 21'ine girdii 1998 ile 2001 yllar arasnda). Yurtdndaki genilemesine paralel olarak Inditex, farkl mteri segmentlerini hedeflemek iin yeni markalar (rn. Pull and Bear, Massimo Dutti, Bershka, Stradivarius) ekleyerek ve satn alarak perakende rn yelpazesini eitlendirdi. Her marka, kendi maazalar, sipari sistemi, depolama ve datm sistemi, alt yklenicileri ve organizasyon yaps ile bamsz olarak alr. Her markann paylat ey, 'moday uygun fiyatlarla' tedarik etme taahhddr ve hepsi, pazara giri hzn en st dzeye karmak iin toplam tedarik zincirinin kontrol iin benzer ynetim modelleri kullanr. 2002 ylna kadar Inditex, tamamen i finansmana dayal agresif bir genileme programyla 39 lkede 1284 maaza amt. Mays 2001'deki halka arz bile ek bir ey getirmedi. Vaka, spanya'nn kuzeybatsndaki Galiya'daki La Corua limannda faaliyet gsteren Zara'nn hazr giyim endstrisinde hz ve esneklik asndan nasl bir lt olmay baardn anlatyor. Vaka, hzl yant veren bir kresel tedarik, retim ve perakende ann bir rneini sunuyor. 2003 ylnda Zara, dnya apndaki maazalarna (33 lkede 507) giysileri tasarlandktan sonra yalnzca on be gn iinde teslim edebilen tek perakendeciydi. Bunu, rn tasarm, sipari ynetimi, retim, datm ve perakende sat iin benzersiz sistemleri sayesinde yapabilmitir. Zara'nn bu alanlarda sklkla uygulad allmadk yaklam, tartma ve renme iin ilgin frsatlar sunuyor. Zara Tedarik Zinciri Forumu Uluslararas Bir Dergi Cilt. 4 - N2 - 2003 62 www.supplychain-forum.com Kasra Ferdows, Georgetown niversitesi, ABD ferdowsk@georgetown.edu Michael Lewis, University of Warwick, UK michael.lewis@warwick.ac.uk Jose AD Machuca, University of Warwick Sevilla, spanya jmachuca@cica.es VAKA ALIMASI Ksaltlmam Zara davas, 2003 Indiana niversitesi Uluslararas letme Eitimi ve Aratrma Merkezi (CIBER) tarafndan desteklenen Production and Operations Management Society (POMS) Uluslararas Vaka Yarmas'nn galibi oldu. Zara nakit irkete. Zara'nn bymesi, esasen "negatif iletme sermayesi" ile almasna izin veren bir i modeline dayanmaktadr - baka bir deyile, paray dediinden daha hzl toplar! Modelin baarsnn bir gstergesi olarak, Inditex satlar 1991'de 367 milyon Euro'dan 3.25 milyar Euro'ya ve 1991'de 31 milyon Euro olan net kar 2001'de 345 milyon Euro'ya ykseldi. Gerilemelerle kar karya kalan Inditex satlar 2000 ylna gre %27, kar ise %32 artt. 2001'de Inditex'in FAVK ve FAVK gelir yzdesi olarak emsalleri arasnda en yksek olanyd. ZARA Zara, Inditex'in en byk blmdr ve toplam Inditex satlarnn %75'inden fazlasn oluturmaktadr. Nisan 2003 itibariyle, Zara'nn 33 lkede 565 maazas vard - yine de en byk younluk spanya'da (ardndan Fransa, Portekiz, Meksika ve Yunanistan geliyor). Japonya gibi daha fazla savrulan pazarlar uzun vadeli ve potansiyel olarak nemli byme beklentilerine sahipken, Zara bu pazarlarn geliimi konusunda son derece temkinli olmaya devam ediyor. rnein ABD'de Zara ilk maazasn 1989'da am olsa da 2002'de hala sadece 8 maazas vard. Zara, neredeyse tm maaza ann sahibi ve iletmecisidir. rnein 2001 ylnda, yalnzca 12 maaza ortak giriim olarak iletiliyordu (Japonya, Meksika ve Almanya'da) ve yalnzca 31 maaza (tm spanya dnda) franchise idi. Spesifik perakende lokasyonlar, Zara'nn hedef pazar segmentlerinin o blgede maazay finansal olarak uygun klmaya yetecek byklkte olmasn salamak iin yalnzca kapsaml pazar aratrmasndan sonra seilir. Ayrca Zara, maazalarn her zaman en lks, youn trafik ve prestijli lokasyonlara yerletirmeye alr. Bu tr birinci snf perakende sat yerleri genellikle ok pahal olsa da, tipik bir Zara maazasndaki sat alanlarnn ou, mterileri dolamaya ve gz atmaya davet eden ho, ferah ve dzenli bir alveri ortam yaratmak iin bo braklr (bkz. ekil 1). Maazalarn dzeni, mobilyalar ve hatta vitrinler, La Corua'da dnya apnda ayn grnty verecek ekilde tasarland ve genellikle genel merkezden bir "uan ekip", maazay kurmak iin yeni bir siteye gnderilir: "biz istiyoruz" Zara'nn Mali lerden Sorumlu Bakan Bay Borja de la Cierva, "Maaza yneticilerimiz klima gibi eylere deil, sata ve mterilere odaklansn" dedi. Konum, trafik ve dzen Zara iin zellikle nemlidir, nk reklama grece az harcama yapar (2001'de benzerleri tarafndan %3,5 olan sat cirosunun %0,3'). Pazarlama yneticisi Miguel Diaz'a gre, "Maazalarmz ve azdan aza reklam bizim iin reklam yapyor." Maazalarn nemini daha da vurgulayan Diaz, nternet'in perakende operasyonlar zerinde radikal bir etkisi olmayacan savundu. [Mterinin] nasl grndn grmek iin elbiseyi denemesi gerekiyor. Aslnda bu yzden web sayfamzdan ok fazla sat beklemiyoruz. Tipik bir Zara maazasnda kadn, erkek ve ocuk blmleri bulunur ve her birinden bir ynetici sorumludur. Satlarn yaklak %60'n kadn giyimi olutururken, geri kalan erkek giyimi ve ocuk giyimi arasnda eit olarak paylatrld. Maaza mdr genellikle kadn reyonunun da badr. Zara, sat ekibinin eitimine byk nem verir ve irket ii terfiye gl bir ekilde vurgu yapar. Maaza alan creti, genel maaza satlarndan elde edilen maa ve ikramiye kombinasyonuna dayanr. Maaza yneticileri ilgili maazalarnn "kar ve zararndan" sorumlu olsa da, La Corua fiyatlar, transfer maliyetlerini ve hatta belirli bir miktarda sat ve rn sipariini kontrol eder. Uygulamada, maaza yneticileri iin kritik performans ltleri, sat tahminlerinin kesinlii (sipari sreci araclyla iletilen) ve sat bymesi ile ilgilidir. st dzey yneticilerin takip ettii basit ama nemli bir l, yldan yla gnlk satlardaki gelime orandr - rnein, Haziran 2003'n nc aramba gn ile Haziran 2002'nin nc aramba gn arasndaki satlar. yl boyunca ok fazla rn eitlilii. "Biz moda iindeyiz - giyim deil. Mterilerimiz rnlerimizi beendikleri iin satn alyor - Zara olduu iin deil," diye aklyor Bay Diaz. Mterileri iin Zara maazalar, yeni ve en nemlisi snrl tedarik bulabileceiniz yerlerdir. Bu modaya uygun zel (ancak dk maliyetli) imajn bir paras olarak, maazalar ok dk seviyelerde envanter tutar - genellikle her modelden yalnzca birka para - ve bu genellikle bir maazann tm stokunun sergilendii anlamna gelir. Dk stok politikasnn bir sonucu olarak, bir ticaret gnnn sonunda bo raflar bulmak allmadk bir durum deildir ve bu nedenle maazalar tamamen yeni tasarlanm rnlerin dzenli ve hzl bir ekilde yenilenmesine gvenmektedir. Tedarik Zinciri Forumu Uluslararas Bir Dergi Cilt. 4 - N2 - 2003 63 www.supplychain-forum.com ekil 1 Bir Zara maazasnn Tipik Yerleimi (Kadnlar blm ne karlmtr) Zara Toplam Tedarik Zinciri Zara maazalarnn son moday uygun fiyatlarla sunabilmesi, firmann neredeyse tm hazr giyim tedarik zinciri zerinde gl bir etki yaratmak: tasarm, satn alma, retim, datm ve perakendecilik. Tasarm ve Sipari Ynetimi Zara, tm rnlerini tasarlar. Tasarmclar, pazar uzmanlar ve alclardan oluan merkez "ticari ekibinde" yaklak 300 alan vardr. Birlikte ylda yaklak 40.000 rn iin tasarmlar retiyorlar ve bunlarn yaklak 10.000'i retim iin seiliyor. Bu ekipler, sektrdeki emsallerinden farkl olarak hem gelecek sezonun tasarmlar zerinde alyor hem de ayn anda ve srekli olarak mevcut sezonun tasarmlarn gncelliyor. Firma, mesleki ve dinamik bir atmosferi tevik etmek iin ok aba sarf etmektedir (rnein, kastl olarak tasarm 'prima donnas' yoktur ve ortalama yalar 26'dr) ve saysz kresel kaynaktan (rnein, ticaret fuarlar, diskotekler, podyumlar, dergiler) tasarm ilham aranr. Maaza andan gelen kapsaml geri bildirimler de tasarm srecinin ayrlmaz bir parasn oluturur. Kadn, erkek ve ocuk tasarmclar, Inditex genel merkezine bal modern bir binada farkl salonlarda oturuyorlar (bkz. ekil 2). Bu byk ak alanlarn her birinde - bitiik krsal alana bakan tabandan tavana pencerelerle) - tasarmclar bir tarafta, pazar uzmanlar ortada ve alclar (satn alma ve retim planlamaclar) dier tarafta. Doalama toplantlar iin her salonun orta alannda birka byk yuvarlak masa vardr ve duvarlar en son moda dergilerinin ve kataloglarnn rahat sandalyeleri ve raflar doldurur. Bir kayt dlk ve aklk havas var. Tasarmclar tasarm eskizlerini elle izer ve ardndan bunlar pazar uzmanlar, planlama ve satn alma sorumlular da dahil olmak zere meslektalaryla tartr. Bu sre, genel bir "Zara stilini" korumaya yardmc olur. Eskizler, rglerin, dokularn ve renklerin vb. daha iyi eletirilmesi iin daha fazla deiiklik ve ayarlamalarn yapld bir CAD sistemi kullanlarak yeniden izilir. Srete daha fazla ilerlemeden nce, tasarmn krl bir ekilde retilip satlamayacan belirlemek gerekir. Bir sonraki adm, genellikle her salonun bir kesindeki kk numune yapm atlyesinde bulunan vasfl iiler tarafndan manuel olarak tamamlanan bir numune yapmaktr. Herhangi bir zel soru veya sorun varsa, tasarmclara gidip bunlar yerinde tartp zebilirler. Her pazar uzmannn belirli maazalarla ilgilenme sorumluluu vardr. Kendileri de genellikle maaza yneticisi olan deneyimli alanlar olarak, 'kendi' maazalarnn yneticileriyle kiisel ilikiler kurmann ok nemli olduunun farkndalar. zellikle telefonla srekli iletiim halindeler, sat, sipari, yeni hatlar ve dier konular konuuyorlar. Ayn ekilde maazalar, siparileri tamamlamadan nce Pazar Uzmanlar ile yaplan bu grmelere byk lde gvenir. Kapsaml telefon grmelerini zenginletiren maaza yneticilerine, pazar verilerinin hzl ve doru bir ekilde dei toku edilmesini kolaylatrmak iin zel olarak tasarlanm bir el tipi dijital cihaz salanr. Hangi rnlerin, ne zaman ve hangi hacimlerde yaplacana ilikin nihai kararlar, normalde ilgili tasarmclar, pazar uzmanlar ve alc gruplar tarafndan topluca verilir ve karar alndktan sonra alclar (ayn zamanda ok deneyimli personel) toplam sipariin sorumluluunu stlenir. yerine getirme sreci: satn alma ve retim gereksinimlerinin planlanmas, depo envanterlerinin izlenmesi, eitli fabrikalara ve nc taraf tedarikilere tahsis edilen retim ve eksikliklerin ve fazlalklarn takibi. retim Zara, rnlerinin yaklak %50'sini 22 spanyol fabrikasndan oluan kendi anda retir (18'i La Corua kompleksi iinde ve evresinde yer alr), ancak tm diki ilemleri iin taeronlar kullanr. Bu fabrikalar genellikle tek vardiya almakta ve bamsz kr merkezleri olarak ynetilmektedir. rnlerinin dier yars, %70'i Avrupa'da ve geri kalannn ou Asya'da olmak zere 400 d tedarikiden temin edilmektedir. Avrupal tedarikilerin ou spanya ve Portekiz'de bulunuyor ve Zara, moda rnleri iin kritik olan Zara siparilerine hzl yant vermek iin bu corafi yaknlktan yararlanyor. Zara, Asya'dan temel rnleri ve blgenin net bir maliyet veya kalite avantajna sahip olduu rnleri tedarik ediyor. Nispeten geni ve istikrarl sipari taban ile Zara, neredeyse tm tedarikileri iin tercih edilen bir mteridir. Yap veya satn al kararlar genellikle tedarik ve retim planlayclar tarafndan verilir. Bu karar vermenin temel kriterleri, gerekli hz ve uzmanlk seviyeleri, maliyet etkinlii ve yeterli kapasitenin mevcudiyetidir. Alclar istedikleri fiyatlar, teslim srelerini ve kaliteyi Zara fabrikalarndan alamyorlarsa darya bakmakta zgrler. Zara, irket ii retimi iin kuma tedarikinin %40'n Inditex'e ait baka bir yan kurulu olan Comditel'den alyor (Zara, toplam satlarnn neredeyse %90'n oluturuyor). Supply Chain Forum An International Journal Vol. 4 - N2 - 2003 64 www.supplychain-forum.com ekil 2 A Zara Tasarm Salonu Zara bu kumalar, sezon ortas renk deiikliklerine daha hzl yant verebilmek iin boyanmadan satn alnr. Bask ve boyamada hzl deiiklikleri kolaylatrmak iin Zara ayrca Fibracolor (Inditex'in sahibi olduu bir boyar madde reticisi paras - Zara retiminin %20'sini satn alyor) ile yakn ibirlii iinde alyor. Kumalarn geri kalan, 260 baka tedarikiden geliyor ve tek tedarikilere olan bamll en aza indirmek ve onlardan maksimum yant vermeyi tevik etmek iin hibiri Zara'nn toplam retiminin %4'nden fazlasn oluturmuyor. irket ii CAD kontroll para kesiminin ardndan Zara, tm diki ilemleri iin taeronlar kullanyor. Taeronlar genellikle torbalanm kesilmi paralar, uygun bileenlerle (dmeler ve fermuarlar gibi) kk kamyonlarda toplarlar. La Corua'nn (Galiya blgesinde) ok yaknnda yaklak 500 diki alt yklenicisi var ve ou yalnzca Zara iin alyor. Zara, kaliteyi, i kanunlarna uyumu ve her eyden nce retim programna ball salamak iin operasyonlarn yakndan izler. Taeronlar daha sonra dikilmi rnleri ayn fabrikaya geri getirirler ve burada her bir para tleme srasnda (makineyle ve elle) incelenir. Bitmi rnler daha sonra uygun etiketlerle plastik torbalara yerletirilir ve ardndan datm merkezine gnderilir. Bir hava monoray sistemi, La Corua'daki on fabrikay datm merkezine balyor. D tedarikilerden temin edilen tamamlanm rnler de dorudan datm merkezine gnderilmektedir. Zara gelen kaliteyi kontrol etmek iin bir rnekleme metodolojisi kullanr. Datm Tm rnler Zara'nn La Corua'daki ana datm merkezinden geer. Bu 5 katl, 50.000 m2'lik datm merkezi, en gelimi ve en gncel otomatik sistemlerden bazlarn kullanyor: birou Danimarkal bir tedarikinin desteiyle Zara/Inditex personeli tarafndan gelitirildi. 1200 kiilik bir i gcne sahip olan datm merkezi, normalde datlmas gereken rnlerin hacmine bal olarak kesin vardiya saysyla haftada drt gn alr. Her maaza iin sipariler ayr kutulara ve raflara (asl rnler iin) paketlenir ve genellikle teslim alndktan 8 saat sonra sevkiyata hazr hale gelir. lgintir ki, Haziran 2001'de datm merkezi tam kapasitesinin yalnzca %50'si ile alyor olsa da, Ekim 2001'de Inditex Zaragoza'da 100 milyon Euro'luk yeni bir lojistik merkezinin ina edildiini duyurdu: Size finansal destek vermemi istemeyin. Bu kararn gerekesi, diye aka yapt Zara'nn Finans Direktr Bay de la Cierva. Merkezi datm merkezine ek olarak, Zara'nn Gney Yarmkre'deki mesafe ve farkl mevsimlerle baa kmak iin Brezilya, Arjantin ve Meksika'da kk deposu daha bulunuyor. 2001'de datm merkezi 130 milyon para sevk etti - yani tipik bir gnde yaklak 400.000 para. Bu sevkiyatlarn %75'i Avrupa'daki maazalara yapld. Her yl yaklak 300.000 yeni rn (SKU'lar veya "stok tutma birimleri") piyasaya srlr (tipik olarak be ila alt renkte ve be ila yedi boyutta 10.000 yeni rn tasarm). Moda giysiler, Zara rnlerinin yaklak %80'ini temsil ediyor ve geri kalan daha temel eler. Ykleniciler, Zara'nn adn tayan kamyonlar kullanarak (bkz. ekil 3), rnleri La Corua'dan alr ve dorudan Zara'nn Avrupa'daki maazalarna teslim eder. Kamyonlar yaynlanan programlara gre alr (otobs tarifesi gibi). rnein, Hollanda'daki bir maaza iin verilen sipari, Perembe gn sabah 6'da La Corua'dan ayrlan kamyonu yakalad. La Corua'ya (rnein, in'den Rotterdam limanndan alnacak bir gnderi) geri nakliye iin belirli bir var noktasndan teslim alma planlamak da kolaydr. Hava yoluyla sevk edilen rnler, La Corua'daki havaalanndan veya Santiago'daki daha byk havaalanndan uakla gnderilir. Tipik olarak, Avrupa'daki maazalar siparilerini 24 saatte, Amerika Birleik Devletleri'nde 48 saatte ve Japonya'da 48 ila 72 saatte alr. Hz aka ar basan bir endiedir; st dzey yneticilerden birinin dedii gibi: Bizim iin mesafe kilometre ile deil, zamanla llr. Sektrdeki benzer irketlerle karlatrldnda, Zara'daki gnderiler neredeyse kusursuzdur - %0,5'ten daha az ekme ile %98,9 doru. Perakende Sat Maazalar genellikle siparilerini verir ve gnderileri haftada iki kez alr. Sipariler nceden belirlenmi saatlerde verilmelidir: spanya ve Gney Avrupa'daki maazalar aramba gnleri saat 15:00'ten nce ve cumartesi gnleri saat 18:00'den nce ve dnyann geri kalannda sal gnleri saat 15:00'e kadar ve Cuma gnleri 18:00'a kadar Bir maaza son teslim tarihini karrsa, beklemek: Bu son tarihler konusunda ok katyz. Sipariler zamannda gelmeli, diye vurgulad Bay Diaz. ou rn maazalarda iki haftadan daha az kalyor ve Zara, sezon banda retim hacimlerini dk tutarak ve sezon boyunca siparilere ve yeni trendlere hzl tepki vererek fazla arz riskini en aza indirmeye alyor. Sektr ortalamas "sezon ncesi stok taahhd" - rnein sonbahar/k sezonu iin Temmuz sonunda tedarik zincirindeki retim ve tedarik seviyesi - beklenen satlarn %45 ila %60' arasnda deiir. Zara'da sadece %15 ila %20 arasndadr. Zara'daki sezon ii taahhtler %40 ila %50 arasndayken, sektr ortalamas neredeyse sfrdan maksimum %20'ye kadar deimektedir. Zara tedarik zinciri, daha kesin tahminler ve daha gvenilir pazar bilgileriyle alarak daha hzl tepki verir. Tedarik Zinciri Forumu Uluslararas Bir Dergi Cilt. 4 - N2 - 2003 65 www.supplychain-forum.com ekil 3 Zara Kamyon Filosu Zara Raflarda iki veya haftadan fazla kalan rnler normalde maazadan karlr ve dier maazalardan birine gnderilir. ayn lkede veya spanya'ya geri dnn. Bay de la Cierva, "Bunu maaza stoklarnn %10'unun altnda tutmaya alyoruz" dedi. Uygulamada, elerin yalnzca nemsiz bir yzdesi gerekte spanya'ya geri gnderilir. Yeni rnlerin maazalarda hzl hareketi ve baz rnlerin yenilenmeyebilecei bilgisi, birlikte mterilerin yerinde satn almalar iin ek bir tevik yaratr (nk bir mteri beklemeyi seerse, rn satlabilir ve satlabilir). bir daha asla yaplmayabilir). Tm bunlar, Zara'nn rakiplerine gre sat birimi bana daha az genel envantere sahip olduu (bkz. ekil 4) ve sezon sonu satlarnda indirim yaplmas gereken daha az satlmam rne sahip olduu anlamna gelir. Bu tr bir indirimin, ortalama bir rnn tam fiyatnn yalnzca %60 ila %70'ini getirmesi anlamna geldii bir sektrde, Zara %85'ini toplamay baaryor. Gelecek? Bugn Zara'nn dnya apnda yaklak 600 maazas var ve firma haftada yaklak 2 yeni maaza amaya devam ediyor. Firmann srekli genileyen rn yelpazesini sergilemesine izin vermek iin yeni maazalar bytmek iin net bir strateji de var. Yeni maazalarn neredeyse %90' spanya dnda alyor ve ounun tamam Inditex'e ait olmaya devam etse de, Zara'nn iki yllk plannda planlanan yeni maazalarn te biri ortak giriimler veya franchise operasyonlar olacak. Elbette, ortak giriimlere ve franchising'e gvenmek bu sektrde yaygn bir uygulamadr - 2001'de moda perakende tedarik zincirinin yeniliki ynetiminde baarl bir nc olan Benetton, 120 lkede yaklak 6500 franchise maazasna sahipti - nk yurtd genileme, gvenli finansman, yasal risklerin azaltlmas vb. Ancak Zara'dan farkl olarak Benetton, franchise maazalarnda envantere sahip deildir. Zara daha fazla lkede daha fazla maaza amaya devam ederken, benzer bir politikay benimsemek zorunda kalacak m? Olursa, bu ve dier potansiyel deiiklikler, Zara'nn neredeyse tm emsallerinden daha iyi sonular elde etmesini salayan sk kontrol edilen tedarik zincirini olumsuz ynde etkiler mi? Zara davasyla ilgili sorunlar irketinizde nasl geliiyor? Zara'nn modelinin snrlar ne?