S: Deneyin 3. Blm iin boya solsyonlarn hazrladnz beherlerin balamadan nce temiz ve kuru olmasnn neden nemli olduunu ksaca aklayn.

PROSEDR:

Bir Spektrometre altrma

Blm 1. Aletin gcn ama

Sol taraftaki dmeyi, amplifikatr kontroln saat ynnde evirin. Baz modellerde bu noktada krmz bir LED yanacaktr. Herhangi bir lm kaydetmeden nce cihazn snmas iin yaklak 15 dakika bekleyin.

Kvet temizleme

Aletin snmasn beklerken, iki kveti distile veya deiyonize suyla durulayn, ardndan kvetlerden birini llecek solsyonla kez durulayn. Bu kveti llecek solsyonla drtte orannda doldurun. Dier kveti drtte damtlm suyla veya referans zelti olarak kullandnz zeltiyle doldurun. Kvetlerin alt ksmn tutmayn, nk lekeler veya solsyon damlacklar k huzmesinin kvetten geiini etkileyecektir. Kvet klemp tutucusunu takmadan nce dn emici bir dokuyla silin.

dalga boyunu ayarlama

Aletin st ksmndaki dalga boyu kontrol dmesini, dmenin solunda grnen lekte uygun dalga boyu ayar grnene kadar evirin. zel olarak aksi belirtilmedike deney srasnda ayar deitirmeyin.

%0 geirgenlik ayar

Numune tutucuda kvet yokken aadaki ayar yapn; bu durumda fototp hi k vurmaz. Aleti atktan yaklak 15 dakika sonra, sol taraftaki dmeyi, amplifikatr kontroln ayarlayn, bylece metre zerindeki ibre yzde geirgenlik leinde sfr gsterir.

%100 geirgenlik ayar

Numune tutucuya bir kvet yerletirmeden nce sa taraftaki dmeyi, yani k kontroln saat ynnn tersine neredeyse sonuna kadar evirin. Referans solsyonu ieren kveti numune tutucuya yerletirin. Kvetteki indeks izgisini tutucudaki indeks izgisiyle tam olarak eletirin. Tutucunun stn skca kapatn. ne %100' gsterene kadar sa topuzu saat ynnde evirin. Fototpn yorulmasn nlemek iin hemen kveti karn ve numune lmne gein.

%0 ve %100 geirgenlii kontrol edin

Kvet numune tutucudan karldktan sonra, bir tkayc otomatik olarak k huzmesi yoluna der, ardndan ine sfr gstermelidir. Dalga boyu her deitiinde ve ayn dalga boyunda kapsaml lm serileri srasnda %0 ve %100 geirgenlik ayarlar kontrol edilmelidir. Gerekirse, yukarda aklanan prosedrleri kullanarak bu iki ayar sfrlayn.

Blm 2: Bir Gda Boyasnn Analitik Dalga Boyunun Belirlenmesi

Temiz, kuru 100 mL'lik bir beher iinde laboratuvar eitmeninizden size tahsis edilen gda boyas solsyonundan yaklak 50 mL aln. zeltinin kod numarasn, konsantrasyonunu ve rengini Veri Sayfas 1'e kaydedin.

Kveti damtlm suyla kez alkalayn. Kveti drtte damtlm suyla doldurun.

Boya solsyonunuzdan kk paralar alarak baka bir kveti 3 kez durulayn. Bu kveti drtte boya solsyonuyla doldurun. Kvetin alt ksmnda parmak izlerinizi brakmamaya dikkat edin.

Kvetin dn emici bir bezle dikkatlice silin. Tm parmak izlerini kaldrdnzdan emin olmak iin kontrol edin.

Spektrofotometrede dalga boyunu 350 nm'ye ayarlayn. Referans zelti, damtlm su ieren kveti kullanarak cihaz %100 T olarak ayarlayn.

Boya solsyonunu ieren kveti numune tutucuya yerletirin. Kvetteki indeks izgisini tutucudaki izgiyle tam olarak eletirin. Tutucunun stn skca kapatn. Yzde geirgenlii hemen 3 nemli rakama okuyun ve yzde geirgenlii Veri Sayfas 1'e kaydedin.

Kveti numune tutucudan karn ve aleti 360 nm'de dinlendirin. Aleti referans solsyon yerindeyken yeniden sfrlayn. Referans solsyonu kardktan sonra, boya solsyonunun geirgenlik yzdesini belirleyin ve %T'yi Veri Sayfas 1'e kaydedin.

Dalga boyu ayarn 10 nm'lik artlarla deitirerek bu prosedr tekrarlayn. Cihaz her seferinde referans solsyonla sfrlayn. Her dalga boyu iin yzde geirgenlii okuyun ve bu verileri Veri Sayfas 1'e kaydedin. 10 nm'lik artlarla 660 nm'ye kadar okumalar elde edene kadar bu ileme devam edin.

Laboratuvar eitmeninizin talimatlarn izleyerek boya solsyonunu atn. Kveti az miktarda damtlm su ile 3 kez durulayn.

Bu deneyin 3. Ksmna gemeden nce, boya zeltinizin maksimum sourma veya minimum geirgenlie sahip olduu dalga boyu blgesini belirleyin. Yzde geirgenliklerinizi edeer absorbanslara dntrn ve bunlar Veri Sayfas 1'e kaydedin. Boyanz iin analitik dalga boyu olarak en yksek absorbansa sahip dalga boyunu sein. Boyanz iin bu dalga boyunu kaydedin. Bu dalga boyunu Veri Sayfas 1'e kaydedin.

Blm 3: Gda Boyas zeltilerinin Hazrlanmas

10 mL'lik temiz bir pipeti, size tahsis edilen boya solsyonundan yaklak 1 mL ile durulayn. Kauuk bir ampul kullanarak solsyonu pipetin iine ekin. Lastik ampul hzl bir ekilde ayrn ve suyun dar akmasn nlemek iin iaret parmanz st akln zerine yerletirin. Pipeti neredeyse yatay bir konumda tutun. Pipeti, alkalama solsyonu pipetin i yzeyine mmkn olduunca temas edecek ekilde dndrn. zeltinin pipetin st gvdesine girmesine izin vermek iin bu ilem srasnda parmanz ksaca kaldrn. Pipetin st sapna girmek iin solsyonu bir behere boaltn ve laboratuvar eitmeninizin talimatlarn izleyerek durulama solsyonunu atn.

Solsyonun ilave 2 porsiyonu ile durulama prosedrn tekrarlayn. Laboratuar eitmeninizin talimatlarn izleyerek durulama solsyonunu atn.

10,0 mL stok boya solsyonunu temiz, kuru 50 mL'lik bir behere aktarmak iin pipeti kullann. zelti A'y oluturmak iin beherdeki boya zeltisine 10,0 mL damtlm su eklemek iin ikinci bir pipet kullann.

lk pipeti ykayn ve 3 porsiyon damtlm su ile durulayn. 10,0 mL Solsyon A'y ikinci bir temiz, kuru 50 mL'lik behere aktarn. Damtlm suyu aktarmak iin kullanlan ikinci pipetle, ikinci beherdeki Solsyon A'ya 10,0 mL damtlm su ekleyin. Beheri ve iindekileri dikkatlice dndrerek zeltiyi kartrn. Bu beheri zm B olarak etiketleyin.

Solsyon B ve 10.0mLof su hazrlamak iin kullanlan prosedr tekrarlayn.

10,0 mL Solsyon C ve 10,0 mL sudan D Solsyonu ve

10,0 mL Solsyon D ve 10,0 mL sudan E Solsyonu.

Her beheri dikkatlice etiketleyin.

4. Blm Gda Boyas in Beer Yasas Plan Hazrlamak

Dalga boyu kontroln, Blm 2'de boya zeltisi iin belirlediiniz analitik dalga boyuna ayarlayn.

Numune tutucu kapal ve boken amplifikatr kontrolyle %0 geirgenlii ayarlayarak spektrometreyi kalibre edin. Referans solsyonla %100 geirgenlii ayarlayn.

En seyreltik solsyon olan E Solsyonundan kk miktarlarda ikinci bir kveti 3 kez durulayn. Laboratuar eitmeninizin talimatlarn izleyerek durulama solsyonunu atn. Kveti bu solsyonla drtte orannda doldurun. zm E'nin yzde geirgenliini okuyun ve bu geirgenlii Veri Sayfas 2'ye kaydedin.

Laboratuvar eitmeninizin talimatlarna uyarak boya solsyonunu kvetinize atn. Bu kveti kk porsiyon D zm ile 3 kez durulayn. Durulama zeltilerini belirtilen ekilde atn. zm D'nin yzde geirgenliini okuyun ve bu geirgenlii Veri Sayfas 2'ye kaydedin.

5 zmn tmn belirleyene kadar bu prosedr tekrarlayn.

Blm 5 Bilinmeyen Konsantrasyona Sahip Bir Boya zeltisinin Analizi

Laboratuvar eitmeninizden size atanan boya solsyonunun bilinmeyen konsantrasyonunun bir rneini aln. Kod numarasn Veri Sayfas 3'e kaydedin.

Referans solsyonla %100 geirgenlii ayarlayn. Temiz bir kveti az miktarda bilinmeyen solsyonunuzla 3 kez alkalayn. Durulama solsyonlarn belirtildii ekilde atn. Kveti 3/4 orannda bilinmeyenle doldurun. Bilinmeyen zmnzn geirgenlik yzdesini uygun analitik dalga boyunda okuyun. Bu geirgenlii Veri Sayfas 3'e kaydedin.

Laboratuar eitmeninizin ynergelerini izleyerek tm zmlerinizi atn. Kvetlerinizi distile su ile kez alkalayn.