Talimat: Aadaki vaka almalarn dikkatlice okuyun. Ardndan TM sorular yantlayn.

Vaka almas 1

Her ey Bir Gecikme Bedeli le Balad

1980'lerde ve 1990'larda evde film izlemek isteyen tketiciler mahallelerindeki film kiralama maazasna yneldi. Gie rekorlar kran pazarda ak ara liderdi. Tketiciler, birka dolarlk sabit bir cret karlnda bir film kiralayabildiler, ancak gecikme cretleri ok yksekti. 1997'de Kaliforniyal giriimci Reed Hastings, Blockbuster'da 40 dolarlk bir gecikme creti dedi. "Alt hafta gecikti" diye itiraf ediyor. Kaseti kaybetmitim [ve] karma sylemek istemedim. Bundan utandm. Birka hafta nce kiralad Apollo 13 filmini bulduktan sonra VHS kasetini brakp spor salonuna giderken gecikme cretini dedi. Grnen o ki, o gnk seyahat program olduka elveriliydi: Antrenmannn ortasnda, [spor salonunun] ok daha iyi bir i modeline sahip olduunu fark ettim. Ayda 30 dolar veya f 40 deyebilir ve istediiniz kadar az veya ok alabilirsiniz. Bylece Net-flix fikri dodu. Ancak Hastings, yava balamas gerektiini biliyordu. Bu nedenle, 1997'de piyasaya srldnde, tek yenilii, filmleri nternet zerinden sipari etme ve onlar postayla alp iade etme kolaylyd; Net-flix, filmleri yalnzca tanesi 4 dolara art posta creti iin f2'ye kiralad (ve evet, gecikme creti ald). Mteri kitlesi temel olarak evden kmadan film izlemek isteyen insanlardan oluuyordu. Ancak Hastings ve kurucu ortak March Randolph, abonelie dayal bir modeli, sabit bir cret karlnda posta yoluyla snrsz kiralamay ve belki de en nemlisi, teslim tarihi olmamasn (ve dolaysyla gecikme cretinin olmamasn) hemen test etmeye karar verdi. Mevcut mterilere nce kiralama bana deme planlarndan cretsiz deneme temelinde abonelik planlarna geme frsat sunuldu ve ardndan abonelik planlarn cretli olarak yenileme ans verildi. Hastings, "Korkun olmayacan biliyorduk, ancak harika olup olmayacan bilmiyorduk" diyor. Ancak ilk ayda, cretsiz abonelik plann deneyen Netflix kullanclarnn yzde 80'i cretli olarak yenilemiti. Hastings 2003'te "Snrsz teslim tarihlerine sahip olmak ve gecikme creti olmamas," dedi, "gl bir ekilde alt ve u anda bariz grnyor, ancak o zamanlar mterilerin evrimii bir kuyruk oluturup kullanmayacana dair hibir fikrimiz yoktu." Herhangi bir Netflix kullancsnn size syleyecei gibi kuyruk, mterinin izlemek istedii filmlerin listesidir. Netflix sranz korur, gncel tutmak iin evrimii ynergelerinizi takip eder ve her geri gnderdiinizde istediiniz bir sonraki filmi size otomatik olarak gnderir. Sralamann - ve Net-flix i modelinin - z aka kolaylktr. Maliyet tasarruflaryla birletirildiinde bile mteri rahatln artrma becerisi genellikle bir irkete kendi sektrnde rekabet avantaj salasa da, her zaman Net-flix rneinde olduu gibi sektr apnda bir etkiye sahip deildir. Net-flix abone modeli, sektr tarafndan salanan hizmeti beklenmedik bir ekilde gelitirmekle kalmad, ayn zamanda sektrde hlihazrda i yapan irketlerin, zellikle de Blockbuster'n rekabeti konumlarn da zayflatt. Hastings'in sonradan grme irketi kendisini bu kadar imrenilecek bir konuma getirmeyi nasl baarmt? Birincisi, hzl bir balang yapt. 1997'de, DVD'ler Amerika Birleik Devletleri'nde test pazarlarna henz yeni girerken, Hastings ve Randolph, yeni ortamn hem ev sinemas endstrisi hem de ev sinemas kiralaycs iin tercih edilen format olarak sonunda video kasetleri geride brakacana karar verdiler. Haklydlar elbette. 2002'de ABD'de her drt haneden biri DVD oynatcya sahipti, ancak bugn bu say her 10 haneden 9'a yakn. En nemlisi, filmleri posta yoluyla kiralayan ilk irket olan Net-flix, posta mteri taban. lk bata, diyor Hastings, "insanlar bu fikrin lgnca olduunu dnd. Ancak rakiplerimizin nne gememizi salayan tam da kart bir fikir olduu iindi. Net-flix, abone tabann geniletmeye ve beslemeye devam ederken, ayn zamanda hem marka bilinirlii hem de marka ball yaratt. "Netflix'in mteri sadakati var. Bu bir tutku markas," diye aklyor Hastings ve mterileri mutlu etmenin ok nemli olduunu ekliyor, "nk birileri Net-flix'i ne kadar ok kullanrsa, bizimle kalma olaslklar o kadar artyor." Bugn Net-flix, inovasyonda n saflarda yer almaya devam ediyor ve gelimekte olan istee bal video pazarnda gl bir konuma sahip. Net-flix lgnca popler olan House of Cards ve Orange Is the New Black gibi orijinal ierikler gelitirerek yenilik yapmaya devam ediyor.

Kaynak: Ebert, RJ & Griffin, RW (2017). Temelleri, I'h Edition. ngiltere: Pearson.

Sorular:

A. Net-flix'in baarl olmasnn K (2) temel nedenini aklayn.

B. Netflix bir irkettir. Firmann neden bu sahiplik biimini kullandn dndnz K (2) nedeni aklayn. (6 puan)

C. BR (1) tehdidin Net-flix'in baarsn rayndan karabileceini aklayn. (3 puan)

D. Firmann bu tehditleri engellemek iin bugn atabilecei BR (1) adm nerin. (3 puan)

e. Diyelim ki Reed Hastings, Netflix'i nasl daha iyi hale getirebileceiniz konusunda sizden tavsiye istedi. Ona ne sylerdin? Netflix'in nasl iyiletirilebileceine ilikin DRT (4) neriye karar verin. Her biri iin rnek veriniz.